MakeMyTrip huy động 3 tỷ USD để giảm cổ phần của Trip.com

MakeMyTrip, nền tảng du lịch trực tuyến lớn nhất Ấn Độ, đã công bố kế hoạch huy động khoảng 3 tỷ USD thông qua kết hợp cổ phần và trái phiếu chuyển đổi để mua lại một phần cổ phần từ cổ đông lớn nhất của mình, Trip.com Group, một công ty du lịch trực tuyến có trụ sở tại Thượng Hải, Trung Quốc. Động thái này sẽ giảm cổ phần của Trip.com trong MakeMyTrip từ 45,34% xuống còn khoảng 19,99%, đồng thời giảm sự hiện diện của họ trong hội đồng quản trị từ năm xuống còn hai thành viên. Quyết định này diễn ra trong bối cảnh các công ty khởi nghiệp Ấn Độ ngày càng tìm cách giảm sự tham gia của các nhà đầu tư Trung Quốc, do căng thẳng địa chính trị và những lo ngại về an ninh dữ liệu. Bài viết này khám phá các chi tiết của giao dịch, bối cảnh, và ý nghĩa rộng lớn hơn đối với hệ sinh thái khởi nghiệp Ấn Độ, đồng thời làm nổi bật các công ty khác đã thực hiện các bước tương tự để giảm ảnh hưởng của Trung Quốc.

Chi tiết giao dịch của MakeMyTrip

Theo các hồ sơ gửi lên Nasdaq, MakeMyTrip đã công bố một kế hoạch huy động vốn hai phần vào ngày 16 tháng 6 năm 2025, bao gồm phát hành 14 triệu cổ phiếu phổ thông và trái phiếu chuyển đổi cao cấp trị giá 1,25 tỷ USD, với tùy chọn bổ sung để phát hành thêm 2,1 triệu cổ phiếu và 187,5 triệu USD trái phiếu. Với giá cổ phiếu hiện tại dao động từ 92 đến 100 USD, việc phát hành cổ phiếu có thể mang lại từ 1,2 đến 1,4 tỷ USD, trong khi trái phiếu chuyển đổi có thể bổ sung thêm tới 1,4375 tỷ USD, nâng tổng số vốn huy động lên hơn 3 tỷ USD. Toàn bộ số tiền thu được sẽ được sử dụng để mua lại một phần cổ phiếu loại B do Trip.com nắm giữ, giảm quyền biểu quyết của công ty Trung Quốc từ 45,34% xuống dưới 20%.

Giao dịch này, được thực hiện thông qua một thỏa thuận mua lại cổ phần được ký vào ngày 16 tháng 6 năm 2025, cũng bao gồm giai đoạn khóa 180 ngày đối với Trip.com, ngăn họ bán thêm cổ phần trong khoảng thời gian này, với các ngoại lệ tiêu chuẩn. Sau khi hoàn tất, Trip.com sẽ vẫn là cổ đông thiểu số lớn nhất của MakeMyTrip nhưng với ảnh hưởng giảm đáng kể, cả về quyền biểu quyết và đại diện trong hội đồng quản trị. Các nhà đồng sáng lập MakeMyTrip, Deep Kalra và Rajesh Magow, hiện nắm giữ 4,6% quyền biểu quyết của công ty và sẽ tiếp tục giữ quyền bổ nhiệm ba giám đốc độc lập, đảm bảo kiểm soát quản trị đáng kể.

Động thái này diễn ra sau khi MakeMyTrip công bố kết quả tài chính kỷ lục cho năm tài chính 2025, với tổng giá trị đặt phòng đạt 9,8 tỷ USD, tăng 26% so với cùng kỳ năm ngoái, và lợi nhuận hoạt động điều chỉnh tăng 35% lên 167 triệu USD. Doanh thu từ vé máy bay quốc tế tăng hơn 33%, đặt phòng khách sạn quốc tế tăng hơn 65%, và du lịch hành hương tăng 95% nhờ các sự kiện như Mahakumbh ở Prayagraj. Công ty cũng báo cáo sự gia tăng thâm nhập thị trường tại các thành phố cấp hai và cấp ba của Ấn Độ, cho thấy cơ sở khách hàng ngày càng mở rộng.

Bối cảnh: Căng thẳng địa chính trị và áp lực trong nước

Quyết định giảm cổ phần của Trip.com xuất phát từ cả chiến lược kinh doanh và áp lực bên ngoài. Trong những năm gần đây, các công ty khởi nghiệp Ấn Độ đã phải đối mặt với sự giám sát ngày càng tăng về mối quan hệ với các nhà đầu tư Trung Quốc, đặc biệt kể từ cuộc đụng độ biên giới ở Thung lũng Galwan vào năm 2020, làm gia tăng căng thẳng giữa Ấn Độ và Trung Quốc. Gần đây hơn, xung đột quân sự Ấn Độ-Pakistan vào năm 2025 đã làm dấy lên lời kêu gọi giảm quan hệ kinh doanh với các quốc gia như Trung Quốc, vốn được xem là ủng hộ Pakistan. Những lo ngại về an ninh dữ liệu và ảnh hưởng của nước ngoài đối với các công ty công nghệ Ấn Độ đã thúc đẩy các động thái nhằm giảm cổ phần của Trung Quốc.

Sự giám sát công khai cũng đóng một vai trò quan trọng. Vào tháng 5 năm 2025, Nishant Pitti, nhà sáng lập của đối thủ cạnh tranh EaseMyTrip, công khai chỉ trích MakeMyTrip, cáo buộc công ty chịu ảnh hưởng của Trung Quốc, với năm trong số mười thành viên hội đồng quản trị có liên hệ trực tiếp với Trung Quốc. Mặc dù MakeMyTrip đã phản bác những cáo buộc này, nhấn mạnh nguồn gốc Ấn Độ và đội ngũ chuyên gia Ấn Độ, áp lực từ các đối thủ cạnh tranh và dư luận đã góp phần vào quyết định giảm cổ phần của Trip.com.

Lịch sử đầu tư của Trip.com vào MakeMyTrip

Mối quan hệ giữa MakeMyTrip và Trip.com (trước đây là Ctrip) bắt đầu vào năm 2016, khi Trip.com đầu tư 180 triệu USD thông qua trái phiếu chuyển đổi, với tùy chọn tăng cổ phần lên tới 26,6%. Vào năm 2019, Trip.com tăng đáng kể cổ phần của mình lên khoảng 49% thông qua một giao dịch hoán đổi cổ phần với Naspers, một tập đoàn công nghệ Nam Phi, vốn là cổ đông lớn nhất của MakeMyTrip vào thời điểm đó. Trong giao dịch này, Naspers đã trao đổi 42% cổ phần của mình trong MakeMyTrip để lấy 5,6% cổ phần trong Trip.com, trị giá hơn 1,3 tỷ USD. Giao dịch này đánh dấu khoản đầu tư lớn nhất của một công ty internet Trung Quốc vào một công ty Ấn Độ tại thời điểm đó, vượt qua khoản đầu tư 1,2 tỷ USD của Alibaba vào Paytm.

Kể từ đó, Trip.com đã duy trì vai trò là cổ đông lớn nhất của MakeMyTrip, nắm giữ 100% cổ phiếu loại B và 15,05% tổng số cổ phiếu phổ thông và loại B tính đến ngày 31 tháng 3 năm 2025. Tuy nhiên, với áp lực địa chính trị gia tăng và sự thay đổi trong động lực quy định, MakeMyTrip hiện đang tìm cách giảm sự phụ thuộc vào nhà đầu tư Trung Quốc, phù hợp với xu hướng rộng lớn hơn trong ngành công nghiệp khởi nghiệp Ấn Độ.

Xu hướng rộng lớn hơn: Các công ty khởi nghiệp Ấn Độ giảm cổ phần Trung Quốc

MakeMyTrip không phải là công ty Ấn Độ duy nhất tìm cách giảm cổ phần của các nhà đầu tư Trung Quốc. Một số công ty khởi nghiệp công nghệ lớn khác đã thực hiện các bước tương tự trong những năm gần đây, phản ánh sự thay đổi trong bối cảnh quy định và địa chính trị. Dưới đây là một số ví dụ đáng chú ý:

1. Paytm: Ant Financial, một công ty con của Alibaba, từng là cổ đông lớn của Paytm, nắm giữ khoảng 25% cổ phần trong công ty mẹ One 97 Communications. Kể từ năm 2023, Ant Financial đã giảm cổ phần xuống dưới 5%, với các giao dịch bán cổ phần trị giá hơn 2.307 crore INR (khoảng 280 triệu USD).

2. Zomato: Alibaba, thông qua Ant Financial và Alipay Singapore Holding, đã đầu tư đáng kể vào nền tảng giao đồ ăn và thực phẩm Zomato, với tổng cộng 3.246 crore INR từ năm 2018 đến 2020. Đến năm 2023, Alipay đã bán toàn bộ cổ phần của mình với giá khoảng 3.336 crore INR, trong khi Ant Group bán cổ phần trị giá hơn 4.772 crore INR trong hai giao dịch khối, giảm cổ phần xuống còn 2,1%.

3. BigBasket: Năm 2021, Tập đoàn Tata đã mua 60% cổ phần trong BigBasket, một công ty thương mại điện tử tạp hóa, với giá 1,2 tỷ USD, cung cấp lối thoát hoàn toàn cho Alibaba, nhà đầu tư trước đó của công ty.

4. Dream11: Dream Sports, công ty mẹ của nền tảng thể thao giả tưởng Dream11, đã giảm cổ phần của Tencent Holdings thông qua một giao dịch bán thứ cấp vào năm 2021. Nhà sáng lập Harsh Jain tuyên bố công ty sẽ không huy động thêm vốn từ các nhà đầu tư Trung Quốc, phản ánh sự chuyển hướng chiến lược khỏi nguồn vốn Trung Quốc.

Những ví dụ này minh họa một xu hướng rộng lớn hơn, nơi các công ty khởi nghiệp Ấn Độ tìm cách đa dạng hóa cơ sở nhà đầu tư và giảm sự phụ thuộc vào vốn Trung Quốc, thường bị thúc đẩy bởi áp lực quy định và dư luận. Các quy định của Ấn Độ, chẳng hạn như sửa đổi Luật Đầu tư Trực tiếp Nước ngoài (FDI) vào năm 2020, yêu cầu phê duyệt của chính phủ đối với các khoản đầu tư từ các quốc gia có chung biên giới với Ấn Độ, đã làm phức tạp thêm các khoản đầu tư của Trung Quốc, thúc đẩy các công ty tìm kiếm các nguồn vốn thay thế.